Ustawa Kamilka w Ośrodkach Szkolenia Kierowców – Kompletny Przewodnik
Dowiedz się wszystkiego o wymogach ustawy o ochronie małoletnich dla OSK. Pobierz wzory dokumentów i uniknij kar podczas kontroli.
Uwaga! Starostwa powiatowe prowadzą kontrole w OSK, weryfikując spełnienie wymagań ustawy o ochronie małoletnich. Termin wdrożenia minął 15 sierpnia 2024 r.
Spis treści
- Na czym polega ustawa Kamilka?
- Kluczowe daty związane z ustawą
- Obowiązki Ośrodka Szkolenia Kierowców
- Weryfikacja niekaralności pracowników
- Standardy Ochrony Małoletnich – wymogi
- Jak wdrożyć ustawę w OSK?
- Kontrole i konsekwencje nieprzestrzegania
- Najczęściej zadawane pytania
- Pobierz wzory dokumentów i nagranie szkolenia
Ustawa Kamilka – na czym polega i kogo dotyczy?
Ustawa z dnia 28 lipca 2023 r. o zmianie ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy oraz niektórych innych ustaw (Dz.U z 2023, poz.1606), potocznie nazywana “ustawą Kamilka”, weszła w życie 15 lutego 2024 r. Jej głównym celem jest wzmocnienie ochrony praw małoletnich przed zachowaniami naruszającymi ich dobro.
Ustawa wprowadza istotne zmiany w przepisach związanych z ochroną małoletnich, w tym w ustawie o przeciwdziałaniu zagrożeniom przestępczością na tle seksualnym i ochronie małoletnich. Nakłada ona szereg obowiązków na podmioty prowadzące działalność związaną z edukacją, wypoczynkiem i innymi formami aktywności, w których uczestniczą małoletni.
Kogo dotyczy ustawa Kamilka?
Przepisy ustawy obowiązują wszystkie podmioty, które prowadzą działalność związaną z edukacją, wypoczynkiem, opieką czy rozwojem zainteresowań małoletnich, w tym:
- Ośrodki Szkolenia Kierowców
- Przedszkola i szkoły
- Hotele i obiekty świadczące usługi hotelarskie
- Schroniska młodzieżowe
- Placówki sportowe, artystyczne, medyczne i inne, w których przebywają małoletni
Najważniejsze daty związane z ustawą Kamilka
15 lutego 2024
Wejście w życie ustawy o ochronie małoletnich (tzw. ustawa Kamilka)
15 lutego – 15 sierpnia 2024
Okres przejściowy na dostosowanie działalności do wymogów ustawy
15 sierpnia 2024
Koniec okresu przejściowego – wszystkie OSK muszą spełniać wymogi ustawy
Od sierpnia 2024
Kontrole starostw powiatowych sprawdzające wdrożenie ustawy w OSK
Obowiązki Ośrodka Szkolenia Kierowców wynikające z ustawy
Ustawa Kamilka nakłada na Ośrodki Szkolenia Kierowców szereg obowiązków, które muszą zostać spełnione. Najważniejsze z nich to:
1. Weryfikacja pracowników
- Sprawdzenie w Rejestrze Sprawców Przestępstw na Tle Seksualnym przed zatrudnieniem
- Uzyskanie informacji z Krajowego Rejestru Karnego o niekaralności
- Przechowywanie dokumentacji w aktach osobowych
- Weryfikacja dotyczy pracowników zatrudnionych po 15.02.2024
2. Wdrożenie Standardów Ochrony
- Opracowanie pełnej i skróconej wersji Standardów Ochrony Małoletnich
- Umieszczenie standardów na stronie internetowej OSK
- Umieszczenie standardów w widocznym miejscu w lokalu OSK
- Wyznaczenie osób odpowiedzialnych za przestrzeganie standardów
- Prowadzenie rejestru interwencji
3. Szkolenie personelu
- Zapoznanie wszystkich pracowników ze Standardami Ochrony Małoletnich
- Przeszkolenie w zakresie rozpoznawania sygnałów krzywdzenia
- Informowanie o procedurach interwencji
- Dokumentowanie szkoleń i prowadzenie rejestru
- Okresowa aktualizacja wiedzy personelu
Weryfikacja niekaralności pracowników OSK
Jednym z kluczowych obowiązków pracodawcy wynikających z ustawy Kamilka jest weryfikacja niekaralności osób zatrudnianych w OSK. Obowiązek ten dotyczy wszystkich pracowników i współpracowników, którzy mają bezpośredni kontakt z osobami małoletnimi, bez względu na formę zatrudnienia.
Co należy sprawdzić?
- Rejestr Sprawców Przestępstw na Tle Seksualnym – pracodawca ma obowiązek sprawdzenia kandydata na pracownika w Rejestrze z dostępem ograniczonym lub w Rejestrze osób, w stosunku do których Państwowa Komisja do spraw przeciwdziałania wykorzystaniu seksualnemu małoletnich poniżej lat 15 wydała postanowienie o wpisie.
- Informacja z Krajowego Rejestru Karnego – kandydat na pracownika ma obowiązek dostarczenia (przed zawarciem umowy o pracę) informacji z KRK o niekaralności.
Zakres weryfikacji w KRK
Informacja z KRK powinna zawierać dane o niekaralności za:
- Przestępstwa o charakterze seksualnym (rozdział XIX i XXV Kodeksu karnego)
- Przestępstwa przeciwko życiu i zdrowiu
- Przestępstwo znęcania (art. 207 KK)
- Przestępstwo handlu ludźmi (art. 189a KK)
- Przestępstwa z ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii
Ważne informacje dotyczące weryfikacji
- Weryfikacji podlegają tylko osoby zatrudniane po 15 lutego 2024 r.
- Nie trzeba sprawdzać już zatrudnionych osób, chyba że zmienia się ich umowa o pracę lub rodzaj działalności, którą mają prowadzić
- Informacje uzyskane z rejestrów przechowuje się w aktach osobowych i nie mogą być udostępniane osobom trzecim
- Informacja z KRK nie ma terminu ważności, a ustawa nie przewiduje powtarzania procedury sprawdzania w trakcie trwania umowy
Co wpisać we wniosku o wydanie informacji z KRK?
W punkcie 13 formularza (Zakres danych, które mają być przedmiotem informacji o osobie) należy wpisać:
“art. 21 ust. 3 ustawy z dnia 13 maja 2016 r. o przeciwdziałaniu zagrożeniom przestępczością na tle seksualnym i ochronie małoletnich (Dz. U. z 2024 r. poz. 560)”
W punkcie 12 (Rodzaj danych, które mają być przedmiotem informacji o osobie) należy zaznaczyć: Kartotekę karną oraz Kartotekę nieletnich.
Standardy Ochrony Małoletnich – co powinny zawierać?
Standardy Ochrony Małoletnich to zbiór zasad i procedur, które mają na celu zapewnić osobie małoletniej ochronę przed krzywdzeniem. Każdy OSK musi opracować własne standardy, które powinny zawierać:
Zasady bezpiecznej relacji
- Wyszczególnienie zachowań dozwolonych wobec małoletnich
- Lista zachowań niedozwolonych i zabronionych
- Zasady traktowania małoletnich z szacunkiem
- Zasady równego traktowania bez względu na płeć, religię, pochodzenie
- Zasady komunikacji z małoletnimi
Procedury interwencji
- Zasady i procedury podejmowania interwencji w sytuacji podejrzenia krzywdzenia
- Sposób zgłaszania takich podejrzeń
- Zasady dokumentowania zgłoszeń i interwencji
- Określenie osób odpowiedzialnych za przyjmowanie zgłoszeń
- Zasady składania zawiadomień o podejrzeniu popełnienia przestępstwa
Dodatkowe elementy
- Zasady bezpiecznego korzystania z Internetu i urządzeń elektronicznych
- Zasady ochrony wizerunku małoletnich
- Zasady bezpiecznej rekrutacji pracowników
- Zasady przygotowania personelu do stosowania standardów
- Zasady przeglądu i aktualizacji standardów (co najmniej raz na 2 lata)
Dwie wersje standardów
Standardy Ochrony Małoletnich muszą być przygotowane w dwóch wersjach:
- Wersja pełna – dla pracowników i rodziców/opiekunów prawnych
- Wersja skrócona – przystępna i zrozumiała dla małoletnich
Obie wersje muszą być umieszczone na stronie internetowej OSK oraz w widocznym miejscu w lokalu, w którym prowadzona jest działalność.
Jak prawidłowo wdrożyć ustawę Kamilka w OSK?
Aby prawidłowo wdrożyć wymagania ustawy Kamilka w Ośrodku Szkolenia Kierowców, należy podjąć szereg działań. Poniżej przedstawiamy szczegółową instrukcję krok po kroku:
- Weryfikacja nowych pracowników
- Sprawdzenie kandydata w Rejestrze Sprawców Przestępstw na Tle Seksualnym (RSTPS) przed zatrudnieniem
- Wydrukowanie informacji z rejestru i dołączenie jej do akt osobowych
- Uzyskanie od kandydata informacji z Krajowego Rejestru Karnego i dołączenie jej do akt
- Opracowanie Standardów Ochrony Małoletnich
- Przygotowanie pełnej wersji standardów zawierającej wszystkie wymagane elementy
- Przygotowanie skróconej wersji w języku zrozumiałym dla małoletnich
- Umieszczenie obu wersji na stronie internetowej OSK
- Wywieszenie obu wersji w widocznym miejscu w lokalu OSK
- Wyznaczenie osób odpowiedzialnych
- Wyznaczenie osoby odpowiedzialnej za standardy ochrony małoletnich
- Wyznaczenie osoby odpowiedzialnej za przyjmowanie zgłoszeń
- Wyznaczenie osoby odpowiedzialnej za prowadzenie interwencji
- Wyznaczenie osoby odpowiedzialnej za bezpieczeństwo w Internecie
- Wyznaczenie osoby odpowiedzialnej za udzielanie wsparcia małoletniemu
- Prowadzenie dokumentacji
- Założenie rejestru interwencji
- Przygotowanie formularzy zgłoszeń incydentów
- Dokumentowanie szkoleń personelu
- Szkolenie personelu
- Zapoznanie wszystkich pracowników ze Standardami Ochrony Małoletnich
- Przeszkolenie w zakresie procedur interwencji
- Informowanie o konsekwencjach nieprzestrzegania standardów
- Regularna aktualizacja
- Przegląd i aktualizacja standardów co najmniej raz na dwa lata
- Dokumentowanie wniosków z przeprowadzonych kontroli
Potrzebujesz gotowych wzorów dokumentów?
Pobierz komplet gotowych do wdrożenia wzorów dokumentów spełniających wymogi ustawy Kamilka oraz nagranie profesjonalnego szkolenia wyjaśniającego krok po kroku proces wdrożenia.
Kontrole i konsekwencje nieprzestrzegania ustawy
Wdrożenie wymogów ustawy Kamilka podlega kontroli przez uprawnione organy. Nieprzestrzeganie przepisów może skutkować poważnymi konsekwencjami.
Organy kontrolujące
- Organy samorządowe w zakresie swojej właściwości rzeczowej i miejscowej (starostwa powiatowe dla OSK)
- Państwowa Inspekcja Pracy (w zakresie obowiązku uzyskania informacji z Rejestru)
- Możliwość przeprowadzania inspekcji i żądania dokumentacji
- Z kontroli sporządzany jest protokół wraz z zaleceniami pokontrolnymi
Konsekwencje nieprzestrzegania
- Kara aresztu, ograniczenia wolności lub grzywny od 1000 zł za niedopełnienie obowiązku sprawdzenia rejestru
- Kara aresztu, ograniczenia wolności lub grzywny od 1000 zł za dopuszczenie do pracy osoby figurującej w rejestrze
- Kara nagany lub grzywny do 250 zł za brak wprowadzenia standardów ochrony małoletnich
- Kara powyżej 1000 zł w przypadku ponownego naruszenia
- Zawiadomienie Policji lub prokuratury w przypadku stwierdzenia poważnych naruszeń
Najczęściej zadawane pytania o ustawę Kamilka w OSK
Wszyscy pracownicy i współpracownicy, którzy mają bezpośredni kontakt z osobami małoletnimi, bez względu na formę zatrudnienia. Weryfikację należy przeprowadzić przed zawarciem umowy o pracę lub przed dopuszczeniem do wykonywania działalności.
Pracownik ma obowiązek dostarczyć informację z Krajowego Rejestru Karnego o niekaralności. Natomiast pracodawca przed zatrudnieniem ma obowiązek sprawdzić pracownika w Rejestrze Sprawców Przestępstw na Tle Seksualnym. Wydruk informacji pobranej przez pracodawcę oraz zaświadczenie należy załączyć do akt osobowych pracownika.
Nie trzeba sprawdzać już zatrudnionych osób – chyba że zmienia się ich umowa o pracę lub rodzaj działalności, którą mają prowadzić. Ustawa nie przewiduje powtarzania procedury sprawdzania w trakcie trwania umowy o pracę lub wykonywania działalności.
Opłata za zaświadczenie z Krajowego Rejestru Karnego wynosi:
- 30 zł – dla wniosku składanego osobiście lub pocztą
- 20 zł – dla wniosku składanego przez Internet
Standardy Ochrony Małoletnich powinny być:
- Zrozumiałe dla personelu, rodziców i osób małoletnich
- Przygotowane w dwóch wersjach: pełnej i skróconej dla małoletnich
- Umieszczone na stronie internetowej OSK oraz w widocznym miejscu w lokalu
- Poddawane kontroli i ocenie przez przedsiębiorcę co najmniej raz na dwa lata
Informacja z Krajowego Rejestru Karnego nie ma terminu ważności. Ustawa nie przewiduje powtarzania procedury sprawdzania w trakcie trwania umowy o pracę lub wykonywania działalności. W przypadku umowy terminowej i przedłużenia jej ważności powinna nastąpić ponowna weryfikacja pracownika.
Kontrolę wykonywania obowiązków wynikających z ustawy sprawują organy samorządowe w zakresie swojej właściwości rzeczowej i miejscowej, czyli w przypadku OSK – starostwa powiatowe. Do kontroli wykonywania przez pracodawcę obowiązku uzyskania informacji z Rejestru uprawniona jest także Państwowa Inspekcja Pracy.
Pobierz bezpłatne wzory dokumentów i nagranie szkolenia
Aby ułatwić wdrożenie wymogów ustawy Kamilka w Twoim Ośrodku Szkolenia Kierowców, przygotowaliśmy komplet gotowych do użycia wzorów dokumentów oraz nagranie profesjonalnego szkolenia.
Co otrzymasz bezpłatnie?
- Wzór Standardów Ochrony Małoletnich w wersji pełnej
- Wzór Standardów Ochrony Małoletnich w wersji skróconej dla małoletnich
- Wzór rejestru interwencji
- Instrukcja weryfikacji pracowników
- Lista zachowań dozwolonych i niedozwolonych wobec małoletnich
- Dostęp do nagrania profesjonalnego szkolenia wyjaśniającego krok po kroku wdrożenie ustawy
Wdrożenie ustawy Kamilka w OSK – podsumowanie
Ustawa Kamilka nakłada na Ośrodki Szkolenia Kierowców szereg obowiązków mających na celu ochronę małoletnich. Należyte wdrożenie jej wymogów pozwoli uniknąć kar podczas kontroli oraz zapewni bezpieczne środowisko dla młodych kursantów.
Kluczowe elementy ustawy Kamilka dla OSK to:
- Weryfikacja niekaralności nowych pracowników
- Wprowadzenie Standardów Ochrony Małoletnich
- Przeszkolenie personelu
- Wyznaczenie osób odpowiedzialnych
- Prowadzenie dokumentacji i rejestru interwencji
Wdrożenie tych elementów jest obowiązkowe dla wszystkich OSK od 15 sierpnia 2024 roku. Starostwa powiatowe prowadzą już kontrole sprawdzające spełnienie wymogów ustawy, a konsekwencje ich nieprzestrzegania mogą być dotkliwe – od kar finansowych po inne sankcje prawne.
